Martin Österdahl

Dodenlijst
Max Anger Serie 2
Martin Österdahl

Wie herinnert zich nog het ongeluk met de Russische kernonderzeeër De Koersk in augustus 2000? Het was bekend dat het schip slecht onderhouden was, maar na een eerdere succesvolle verkenningsmissie werd het toch op oefening gestuurd in 2000. De officiële lezing was dat het ongeluk veroorzaakt werd door een probleem met een brandstofcomponent dat uiteindelijk leidde tot twee heftige explosies. De onderzeeër zonk in de Barentszzee waarbij alle 118 opvarenden om het leven kwamen.

Omdat Rusland iedere buitenlandse inmenging weigerde, werd de tenslotte ondernomen reddingspoging een berging. In 2000 was Poetin net president van Rusland. Hij was op vakantie en was niet van plan die te onderbreken. Dit voorval heeft de nodige vragen opgeroepen en antwoorden zijn er nog steeds niet afdoende. Het was voor Martin Österdahl een open doel: de plot van zijn tweede thriller rond Max Anger draait om de Koersk en de Russische politiek in die tijd.

Tot zover de feiten, vanaf de proloog overheerst de fictie: commandant Lyomkin bevindt zich met zijn mannen op de onderzeeër. Vlak voor de afvaart krijgt hij een telefoontje van iemand uit Stockholm. Of hij nog in bezit is van de sleutel. Lyomkin bevestigt dat.

‘De Russische vloot zou vandaag beginnen met haar grootste oefening in tien jaar in de Barentszzee. Sinds de val van de Sovjet-Unie had er niet op zo’n grote schaal een militaire oefening plaatsgevonden. Jeltsins kreeftengang naar de democratie was een ramp geweest voor de Russische militaire mogendheid. Nu zou de nieuwe, jonge president Vladimir Poetin de eer van de natie herstellen en ervoor zorgen dat zijn volk weer trots kon zijn op zijn eigen strijdkrachten.’

Als het mis gaat met de onderzeeër willen Sarah Hansen, Charlie Knutsson, Max Anger en zijn vriendin Pashie die samen de denktank Vektor vormen, een manier bedenken om de bemanning te redden. Tot hun verbazing worden ze van alle kanten tegengewerkt. Als Max voor een bespreking naar Berga gaat, de plaats van waaruit de berging plaats zou vinden, stuit hij op Sofia Karlsson, die daar bezig is met haar onderzoek naar een van de slachtoffers van de lijst die door een onbekende moordenaar afgewerkt wordt.

De moordzaak begon met de vondst van een gruwelijk verminkt lijk in een oude dekenkist, op het moment dat die geveild wordt. Het slachtoffer heeft nummer 9, pas later wordt nummer tien gevonden. We weten intussen al dat de moordenaar aan de hand van zijn lijst, zijn slachtoffers nummert, van tien tot een. De veiling was in een plaats vlakbij het eiland Arholma waar de voormalige juf van Max Anger, Maj-Lis, woonde.
Dat eiland vormde in 1943 het toneel van een ruil: mensen die de oorlog wilden ontvluchten werden in ruil voor flessen sterke drank naar het neutrale Zweden gebracht. Deze operatie heette Oldervärnet en was een geheime samenwerking tussen Zweden en Duitse SS’ers. Maar wat heeft dit te maken met de dodenlijst?

Max Anger wordt bij het onderzoek naar de moorden betrokken. Omdat hij zelf een link heeft met Arholma, en met Berga, dringt tot hem door dat de zaken verband houden met elkaar. Maar hoe dan precies? Waar is de moordenaar op uit?
Het boek roept vele vragen op die los staan van het boek: Wat was er aan de hand met de Koersk? En in hoeverre kloppen de feiten over de Koude Oorlog en de eventuele plannen voor een derde wereldoorlog?

Zoals in het eerste boek over Max Anger ontkomt de lezer ook hier niet aan een spannend leesavontuur. Eenmaal begonnen wil je het boek niet meer wegleggen, je moet en zal weten hoe alle lijnen precies in elkaar grijpen. En, voor sommige lezers ook van belang, het privéleven van de personages vormt onderdeel van het verhaal!

Er zit veel vaart in het verhaal doordat er vaak gewisseld wordt tussen de verhaallijnen en met flashbacks naar het verleden. Österdahl maakt gebruik van waargebeurde feiten maar – een waarschuwing: laat je niet verleiden tot de gedachte dat alles op waarheid berust, want dat is natuurlijk niet zo. Wel is duidelijk dat de schrijver veel onderzoek heeft gedaan, waardoor alles nog overtuigender wordt. En zeg nou zelf: zou het er niet werkelijk zo aan toe gaan in politieke kringen waar we immers nooit precies van weten wat er besproken wordt in die kleine achterkamertjes?

Martin Österdahl studeerde Russisch, Oost-Europese culturen en economie. Hij werkte twintig jaar in de televisiewereld. Ook heeft hij een tijdlang in Rusland gewoond. Zijn thrillerdebuut, "Vraag niet om genade', werd direct een bestseller in Zweden.

ISBN 9789026336997 | paperback | 512 pagina's | Uitgeverij Ambo Anthos | februari 2019
Vertaald door Neeltje Wiersma

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Vraag niet op genade Vraag niet om genade
Max Anger serie 1
Martin Österdahl

In de nacht van 22 op 23 februari 1944 vielen er bommen op Stockholm, afkomstig van Russische vliegtuigen. Zweden was neutraal in de Tweede Wereldoorlog maar had de Duitsers toegestaan om het spoor te gebruiken voor troepentransport naar Noorwegen. Tegelijk was er de oorlog tussen Finland en Rusland en was er in dezelfde nacht een bombardement op Finland.

Vormt een van deze twee feiten de achterliggende oorzaak voor de bommen? Hadden de piloten zich vergist, zoals Rusland later verklaarde? Of was het een waarschuwing voor Zweden zich buiten de oorlog met Finland te houden?
Een van de gevolgen was dat in de wijk Eriksdal het openluchttheater verdween in een krater met een omtrek van ruim vijf meter. Het is verbazingwekkend dat er slechts enkele gewonden vielen!

Al eerder zijn er stemmen opgegaan dat er iets heel anders achter stak. Tore Forsberg (1933 – 2008), commissaris bij de Säkerhetspolisen (de Zweedse nationale veiligheidsdienst) opperde dat er sprake was van een pressiemiddel: Rusland wilde dat Zweden een Russische geheim agent zou vrijlaten.

Toen Martin Österdahl het plan opvatte om een trilogie te gaan schrijven rond het personage Max Anger, maakte hij voor het eerste deel gebruik van bovenstaande feiten, die hij laat meespelen in het verleden van Max. In ‘Vraag niet om genade’ is Max op zoek naar zijn afkomst.

Het is het jaar 1996, er zijn verkiezingen op handen in Rusland, waar Jeltsin de zittende president is. Max’ geliefde, Pashie Kovalenko werkt in St. Petersburg voor de Zweedse organisatie Vektor, waar Max ook voor werkt, en bestudeerde de achtergronden van de Russische verkiezingen. Tot zij niets meer van zich laat horen!
Zij is een Tataarse dus Russisch. In het verhaal wordt beschreven hoe Stalin het Tataarse volk het liefst zag verdwijnen en daar ook veel moeite voor deed.

Er is een cyberaanval op het telefoonnetwerk in Stockholm, het hele netwerk is lamgelegd. Als Pashie, evenmin nog bereikbaar op haar Zweedse telefoon, uit beeld verdwijnt, laat Max zijn eigen onderzoek even voor wat het is, en vertrekt naar St. Petersburg, maar zijn vriendin blijft spoorloos. Max ontdekt wie er achter de verdwijning zit, en vreest voor haar leven. Terecht, zo lezen we. Ze is in handen van de leider van de Russische organisatie, een meedogenloze man, die tegen de achtergrond van de Russische politiek snode plannen smeedt.
Via deze man komen heden - 1996 - en verleden - 1944 - samen.

Martin Österdahl (1973) studeerde Russisch, Oost-Europese culturen en economie. Hij werkte twintig jaar in de televisiewereld. Ook heeft hij een tijdlang in Rusland gewoond. Zijn werk als producer heeft hem een filmisch oog gegeven en met zijn talent als schrijver zet hij hier een fantastisch debuut neer. Het is een erg spannende thriller die door de vele historische feiten extra boeiend is.
Het is evenwel ook een harde thriller. Als je weet dat er nog twee boeken moeten volgen, kun je op je vingers natellen dat bepaalde personages in leven moeten blijven, maar voor heel veel andere geldt dat niet. En zij vinden hun dood niet in hun eigen bed omringd door hun naasten.
Niet voor tere zieltjes, maar erg goed geschreven en met overtuigende dialogen. Hoewel er veel informatie op de lezer af komt is het verhaal goed te volgen. Het vormt bovendien een uitdaging voor de schrijver: kan een tweede deel nog beter dan dit?

ISBN 9789026336973 | paperback | 511 pagina's | Ambo Anthos | september 2018
Vertaald uit het Zweeds door Neeltje Wiersma

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER