Felix Weber

Tot stof
Felix Weber

Het is 1949. Hoewel de Duitse bezetters vier jaar geleden uit Nederland zijn verdreven, leeft de oorlog in de harten van velen door. Het oorlogsleed heeft onherstelbare gaten in hun bestaan geslagen. Ook Siem Coburg zal nooit meer de man worden die hij voor de oorlog was. Zijn grote liefde Rosa is er niet meer. Samen waren ze actief in het verzet en zetten ze hun levens op het spel voor de toekomst van hun vaderland en hun idealen. Een verrader leverde haar, en vele anderen, zonder aarzelen aan de vijand uit. Rosa werd gefusilleerd. Haar moed werd met de doodstraf beloond.

Coburg heeft de eenzaamheid opgezocht. Hij leidt een schamel bestaan op een afgelegen woonboot. Wanneer zijn zus Maria hem bezoekt, wordt ze weinig hartelijk ontvangen. Maria is echter gestuurd door Tammens, de man die hem in de oorlog zonder aarzelen in zijn huis verstopte toen de Duitsers hem op de hielen zaten. Bijna hadden de Duitsers hem te pakken gekregen maar Tammens’ kleinzoon Siebold verjoeg hen zonder daar zelf erg in te hebben. Het gekrijs dat de geestelijk gehandicapte jongen uitstootte, joeg de soldaten schrik aan. Ze vertrokken. Coburg was gered. Hij staat voorgoed bij Tammens in het krijt. Wanneer Maria hem vertelt dat Tammens hem wil spreken, komt het zelfs niet in hem op het verzoek te weigeren.

Tammens vertelt Coburg dat zijn vrouw en dochter inmiddels zijn overleden. Zelf kon hij de zorg voor zijn kleinzoon Siebold niet langer aan. Hij stuurde de jongen naar het katholieke internaat Sint Norbertus waar de jongen op een speciale afdeling voor ernstig gehandicapte kinderen werd ondergebracht. Onlangs is Siebold echter overleden. Een nare val zou hem noodlottig zijn geworden maar Tammens vertrouwt het niet. Het lichaam van Siebold vertoonde vreemde verwondingen. Tammens vermoedt dat Siebold is mishandeld. Hij vraagt Coburg uit te zoeken wat zijn kleinzoon is overkomen.

Coburg reist naar het internaat in Limburg. Hij doet zich voor als journalist en wordt vriendelijk over het terrein rondgeleid. De afdeling waar het hem om gaat, die zich in een afzonderlijke barak bevindt, mag hij echter niet bezoeken. Op zijn aandringen wordt afwerend gereageerd. Coburg huurt een kamer bij een schuwe hospita in het dorp en probeert informatie over het internaat te verzamelen. De inwoners zijn echter niet erg loslippig. Zij willen zich beslist de woede van de broeders niet op de hals halen.

De afdeling waar Siebold verbleef, wordt geleid door broeder Anselmus die bewust voor afzondering heeft gekozen. Hij had er genoeg van bespot te worden om zijn afwijkende uiterlijk en hoge stem. Op de afdeling waar hij de scepter zwaait, doet zijn uiterlijk er niet toe. Anselmus voert zijn taken plichtmatig uit terwijl hij zwelgt in zelfmedelijden. Wanneer de plaatselijke arts, dokter Van Waesberghe, opmerkt dat er opvallend veel kinderen van zijn afdeling sterven, reageert hij verbolgen. Wat kan hij daaraan doen? Het advies van de arts om ervaren verpleegsters op het internaat toe te laten, wordt door de broeders genegeerd.

Coburg ontdekt dat een van de broeders, broeder Damianus, gevreesd wordt. Hij staat bekend om zijn woede-uitbarstingen. Is de onschuldige Siebold het slachtoffer van deze hardhandige broeder geworden? Coburg weet het niet. Wat hij wel weet, is dat hij de zaak tot op de bodem zal uitzoeken. Wanneer broeder Damianus in de gaten krijgt dat Coburg zijn doen en laten nagaat, ontpopt hij zich tot een gevaarlijke tegenstander.

In Tot stof schrijft Felix Weber, een pseudoniem van Gauke Andriesse, niet alleen over de misstanden binnen het internaat. Hij schrijft eveneens, vol vuur, over het communistische verzet. In oorlogstijd komen belangen geregeld met elkaar in botsing en worden machtsposities uitgebuit. Er werd soms schaamteloos misbruik van de dappere verzetslieden gemaakt. Daarnaast was het wantrouwen bijna voelbaar. Een enkele verrader kon een complete organisatie het leven kosten. Wie een fout maakte, werd onmiddellijk met argusogen bekeken.

De schrijver is niet vergeten dat de oudere generatie ook de Eerste Wereldoorlog had meegemaakt. Broeder Felix staat symbool voor de grote groep mensen die in deze oorlog een oorlogstrauma heeft opgelopen. Zijn verhaal is hartverscheurend en ontstellend eerlijk. Tot stof is een bijzonder complete historische thriller. Het is een zwaar, hard verhaal dat elke vorm van luchtigheid ontbeert. Toch heeft het me van begin tot eind geboeid. Bij de onderwerpen in dit realistisch geschreven verhaal past geen franje. Het is verteld zoals het verteld moet worden.

ISBN 9789022577356 | paperback | 351 pagina's | Boekerij | oktober 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER