Marianne Vogel

Speelbal van spionnen
Berlijnse thriller: Deel 6
Marianne Vogel

In het zesde deel van de serie over Berlijn, gaan we terug naar de periode na de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog. Die periode kreeg deze naam omdat de strijd tussen Oost en West nog niet voorbij was, al werd er niet meer gestreden met legers en soldaten.
In het verhaal spelen enkele bijzondere locaties een rol: een vliegveld, een berg, een spionnenbrug.

In 1945 was Duitsland opgedeeld in vier zones. De Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk bezetten elk een deel van het land. De stad Berlijn was eveneens opgedeeld.
Omdat de Russen de stad omringd hadden, kon het stukje westers Berlijn niet meer goed bevoorraad worden. Er werd de zogenaamde Luchtbrug ingesteld: de bevoorrading geschiedde via de lucht, men landde op Tempelhof. Tegelijk werd er gewerkt aan een nieuw vliegveld: Tegelen.

Een stukje grens tussen oost en west lag midden op de spionnenbrug, de Glienicker Brücke. De brug werd bewaakt door Sovjetmilitairen en was alleen toegankelijk voor diplomaten en militaire voertuigen van de geallieerde bezettingsmachten. De brug werd driemaal gebruikt voor een uitruil van spionnen en politieke gevangenen.

En natuurlijk de Teufelsberg. Bijzonder is dat deze berg gemaakt is door mensen: zij sjouwden 75 miljoen kubieke meter aan beton, koper en steen, het puin van Berlijn, naar deze plek, waarna de Amerikanen er een afluisterstation boven op bouwden. Het diende om de DDR, Sovjets en hun bondgenoten af te luisteren.

Dat afluisteren, het spioneren, daar draait het allemaal om in deze thriller. Het ene deel speelt zich af in de periode 1948-1949. Alexandra Bauer is spionne. Zij ontdekt een lek in de Duitse inlichtingendienst, en weet een aanslag op het vliegveld in aanbouw, Tegelen, te verijdelen. Maar niet lang daarna krijgt ze een ongeluk, waarbij de vraag rijst: was dit moord?

Het leven van Alexandra was dan misschien erg spannend, het was ook risicovol. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor haar familie. Want de geheime dienst draait zijn hand niet om voor moord, om te krijgen wat ze hebben willen.
Het dagboek dat Alexandra bijhield – streng verboden natuurlijk! – wordt een zeer gewild object. Alexandra neemt een drastisch besluit: ze laat haar kleindochter weghalen bij haar ouders, die niet beter weten dan hun kind is gestorven.
Maar deze kleindochter is niet overleden: Irene Oosting, woonachtig in Emmen. Zij vindt op de zolder van haar ouders, die dus niet haar biologische ouders waren, het dagboek.
Hoewel ze er niet van op de hoogte is wie Alexandra is, intrigeert het dagboek haar zodanig dat ze zonder meer afreist naar Berlijn, tot verbijstering van haar echtgenoot. Want Irene laat niets meer van zich horen.

Luuk Oosting neemt contact op met het detectivebureau dat lezers van de Berlijnboeken kennen: Sofie Bank en Frits Arends krijgen de opdracht om Irene te zoeken, en thuis te brengen.
En dan blijkt dat het toch al gedateerde dagboek nog steeds explosief materiaal bevat. Het wordt zoals de titel al aangeeft inderdaad een spel tussen spionagediensten. Een heftig spel af en toe, met niet altijd een duidelijke winnaar.

De verschillende spionnen – en dubbelspionnen! - de persoonlijke belangen waarvoor mensen nietsontziend te werk gaan om te bereiken wat zij voor ogen hebben: dit is een thriller waar je je aandacht bij moet houden om alles te kunnen volgen. Gelukkig zijn er af en toe samenvattingen, maar ze zijn schaars. Naast al deze spanning is er ook nog een psychologische tintje: Irene is eigenlijk ook op zoek naar zichzelf, en ook Sofie en Frits lijken een belangrijk besluit te moeten nemen.
Wat de Berlijn thrillers zo bijzonder maakt is dat er dus een grote hoeveelheid echte historie in verwerkt is. Achter in het boek staat een verantwoording.

Marianne Vogel is persoonlijk coach en literatuurwetenschapper. Ze heeft jaren in Duitsland gewerkt. Deze zesde Berlijnthriller rond het originele speurdersduo Bank en Arends is net als haar eerdere thrillers gebaseerd op ware gebeurtenissen.

ISBN 9789464872309 | Paperback | 403 pagina's | Uitgeverij Aspekt | september 2024

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Brecht gaat voor recht
Berlijnse thriller deel 5
Marianne Vogel

Wie de Dreigroschenoper van Bertold Brecht kent en de Berlijnse thrillers van Marianne Vogel tot nu toe heeft gelezen begrijpt wel dat dit voor de schrijfster een onderwerp is dat absoluut aan de orde moest komen. Is Berthold Brecht zelf al een omstreden figuur, zijn werk is dat nog meer.

In deze spannende thriller draait alles om dat toneelstuk dat over zes dagen in première moet gaan in het Berlijnse Spreetheater. Er is een nieuw lied gevonden, dat Brecht pas geschreven zou hebben na de eerste opvoeringen. Door dat nieuwe lied is er veel belangstelling voor deze opvoering. En de regisseur heeft spannende plannen!
Er moet eveneens een première komen in Groningen, waar de Groningse rederijkerskamer Concordia toestemming heeft om het stuk op te voeren, met als voorwaarde dat het pas gebeurt na die première in Berlijn.Maar dan sterft de hoofdrolspeler - dat is een ramp, want gaat de opvoering nu niet door? - en het blijkt ook nog dat hij vermoord is!

De detectives Sofie Bank en Frits Arends zijn toevallig in Berlijn, voor een korte vakantie. Dat kunnen ze wel vergeten dus, het wordt hard werken, nauwelijks slapen en nog in gevaar verkeren ook! Hen wordt dringend verzocht de zaak incognito te onderzoeken.
Als de première in Berlijn niet door gaat, is dat ook voor Groningen een ramp.

Frits en Sofie kunnen zich backstage begeven als de Nederlandse vertalers van het toneelstuk, waardoor de spelers en andere betrokkenen vrij open met hen praten. Wat zij constateren is wat de spelers ook weten: het stuk (gebaseerd op een Engelse opera uit 1728, de Beggar’s Opera) speelt dan wel in Londen, in de 18^e eeuw, het is vertaalbaar naar de huidige tijd. Brecht had er in 1928 al een maatschappijkritisch stuk van gemaakt dat speelde in zijn eigen tijd. Verwarrende tijden, politiek en sociaal gezien, met een enorme kloof tussen arm en rijk.
Het stuk trekt dan ook veel aandacht, des te meer nu er iemand vermoord is.

Waarom is Martin Bodenfeld om het leven gebracht? Wie is degene die pamfletten plakt op het standbeeld van Brecht? Zijn er verkeerde groeperingenactief?
Er vallen nog meer slachtoffers, en er wordt chantage gepleegd. Hebben al deze zaken met elkaar te maken?

Het is voor Sofie en Frits een hachelijke zaak, ze raken verstrikt in het web van de theaterwereld, waar toneelspel dagelijkse realiteit is. Is iedereen wel degene voor wie men zich uitgeeft?
Thema’s die door de jaren, door de eeuwen heen, gelijk blijven… niet alleen de ongelijkheid wat geld betreft, ook het machtsverschil tussen man en vrouw komt aan de orde.

Deze thriller is toepasselijk opgebouwd als een toneelstuk – in bedrijven. Het is de vijfde thriller in de serie Berlijnse thrillers. Het is niet nodig om die allemaal op volgorde te lezen, maar er wordt wel voortgeborduurd op een persoonlijk probleem van Sofie, die gaat over het Stasiverleden. En… er is een duidelijke verwijzing naar een volgend deel!

Behalve dat ze de lezer een onderhoudende en spannende thriller voorschotelt, geeft Marianne Vogel ook een rondreisje door Berlijn, waarbij de geschiedenis een flinke rol speelt en, de wereld van Brecht, en van zijn toneelstuk: als je dat nog niet gelezen hebt, bekruipt je vast en zeker de behoefte dat snel te doen!
Achterin wordt verteld wat er fictief is en wat niet. Ook is er informatie over geraadpleegde boeken en films.

Marianne Vogel (Rotterdam, 1958) is een Nederlandse schrijver, germanist, literair vertaler en persoonlijk coach.

ISBN 9789464247893 | paperback | 428 pagina's | Uitgeverij Aspekt | september 2021

Lees de reacties op het forum, klik HIER

Geest & Beest
Berlijnse thriller: Deel 4
Wie over Goethe spreekt, kan over Buchenwald niet zwijgen
Marianne Vogel

Sofie Bank en Frits Arends vormen niet alleen qua relatie een stel, ze zijn ook allebei als speurders in dienst van een Amsterdams detectivebureau, dat geleid wordt door Alice. Als daar een opdracht binnenkomt om een verdwenen inktstel op te sporen voert het onderzoek het tweetal naar Berlijn, waar ze allebei goed bekend zijn.
Het inktstel behoorde ooit toe aan Goethe, was in bezit van de universiteit van Leiden. Na de oorlog bleek het verdwenen. Maar onlangs werden in de archieven notities ontdekt waaruit bleek dat een SS-er – Hans Stock – het inktstel had meegenomen. De officier leeft niet meer, maar bij navraag geeft zijn dochter, woonachtig in Berlijn, aan dat het inktstel verkocht is. Het verhaal is vaag, zodat de curator van de universiteit naar het detectivebureau is gestapt.

Sofie en Frits gaan naar deze Sigrid, onder valse voorwendsels, om er achter te komen of haar verhaal waar is, en aan wie ze het dan heeft verkocht. Er zijn nog twee broers, Leo en Emil, die niet echt een goede relatie hebben met met hun zus. Ook de broers worden geïnterviewd, maar het valt niet mee voor onze speurders om er achter te komen wat nu eigenlijk de waarheid is. Ze willen hun vader - Hans Stock alias Schall – beschermen: het inktstel teruggeven zou een erkenning inhouding dat de vader het inderdaad gestolen heeft. Ze hebben ieder op een eigen manier moeite met het
verleden van hun vader. Was hij slecht in de oorlog? Of was hij slachtoffer van de omstandigheden? Had hij zijn leven gebeterd?
Terwijl Sofie en Frits kriskras door Berlijn fietsen, op zoek naar antwoorden op hun vragen, worden de nazaten van de SS-er gevolgd en bedreigd. Leo krijgt een ongeluk, maar is het wel een ongeluk? En is dat dan vanwege het inktstel? Of vanwege hun vader?

De twee kanten van de mens is het thema in dit boek: het dubbelleven van de oud-SS-er, die zelf ook een boek schreef een boek over Faust, de geleerde die een pakt met de duivel sloot.
Geest en Beest: de speurtocht leidt naar Weimar en het nabij gelegen Buchenwald, waar een mens eveneens niet altijd duidelijk zwart of wit kan worden afgeschilderd. Marianne Vogel laat de directeur van de Gedenkplaats Buchenwald, die in het boek Vera Knecht spreken:

‘Het nazisme wilde zoiets absurds als een zuivere volksgemeenschap. Dan moet je voortdurend gewelddadig zijn en alle 'onzuivere' personen vernietigen, bijvoorbeeld door middel van concentratiekampen. Daar stonden ze in Weimar achter. [...] Het beest komt juist uit de geest tevoorschijn. Bij ons is dat vandaag de dag ook zo. Het hoogstaande westen wil zoiets absurds als een groeiende economie en zo goedkoop mogelijke producten. Ook dan moet je voortdurend gewelddadig zijn’

Ook Sofie zelf, ook zij weet niet wat ze met haar vaders verleden moet. Hij spioneerde voor de Stasi.

‘Ik bedoel – mijn vader heeft de West-Berlijnse overheid op een afschuwelijke manier bedrogen. Zijn moeder wist het, maar ze heeft er geen klap aan gedaan,. En naar buiten toe deden mijn ouders maar alsof ze zo fatsoenlijk en principieel waren. Dat…dat moet toch ook op impact op mij hebben gehad? Want ik ben door dat verknipte stelletje opgevoed! Dat moet me toch eh…moreel hebben aangetast? Ik – misschien ben ik zelf ook wel verknipt, zonder het te beseffen.’

Nog een stuk moeilijke thematiek: in hoeverre wordt de tweede generatie beïnvloed door het leven van hun ouders?
Dit boek is eigenlijk meer een roman dan een thriller doordat deze belangrijke thema’s aangestipt worden in het verhaal rond Sofie en Frits. Het thrillergedeelte is een kleiner deel van het verhaal, en speelt zich af rond de kinderen van de SS-er. Er vallen doden, er zijn achtervolgingen,(met een kaart van Berlijn in het boek) hetgeen zorgt voor een lichte spanningsboog. Veel belangrijker is de thematiek, en het feit dat het verhaal gestoeld is op ware feiten. Niet alleen de oorlog en de verschrikkingen van Buchenwald, maar ook het verhaal dat gebaseerd is op het dubbelleven van Hans Schneider alias Hans Schwerte, in 1995 door het Nederlandse tv-programma Brandpunt ontmaskerd werd.

Geest & Beest is het vierde deel van een serie, die Marianne Vogel onder de verzamelnaam Berlijnse thrillers heeft geschreven. Afgezien van wat verwijzingen is dit boek evenwel goed alleenstaand te lezen.
Marianne Vogel (Rotterdam, 1958) is een Nederlandse schrijver, germanist, literair vertaler en persoonlijk coach.

ISBN 9789463385008 | Paperback | 380 pagina’s | Uitgeverij Aspekt | november 2018

Lees de reactie op het forum en/of reageer. Klik HIER