Het geheim der eersten
De terp van Naphtali
Henriëtte Hemmink

Het boek wordt de Da Vinci Code van Friesland genoemd, maar waar in dàt boek het fictieve plot vaak de overhand heeft, gebeurt dat in het boek van Henriëtte Hemmink niet. Er is wel sprake van een achtervolging, en er zijn meerdere ‘partijen’, maar de nadruk ligt op het geven van de informatie en dat op een toegankelijke manier. Ook in de vorm: er zijn e-mailberichten en tekeningen, die de tekst verlevendigen.
De schrijver zelf noemt het een ‘fact-thriller’, een woord dat volgens mij betekent dat het verhaal een thriller is, opgebouwd rondom feiten.  In dit geval is dat de ontdekking dat al die terpen die in Friesland aanwezig zijn, daar niet zomaar liggen, maar gevormd zijn naar een sterrenbeeld.

Thomas van Dam is de hoofdpersoon, hij is een wetenschapper en woont met zijn geliefde Emma in Hindeloopen. Emma wordt geplaagd door boze dromen, maar ook door schuldgevoelens: er is een andere man in haar leven. Maar ach, Thomas is ook aan het ritselen met die nieuwe collega, denkt ze. Hun relatie lijdt enigszins onder de babykwestie: als de beslissing - wel of niet een baby - voor hen genomen is, en Emma zwanger blijkt, slaan bij Thomas de twijfels toe: is dat kind wel van hem?
Ze praten er niet over, maar klampen zich daarentegen allebei vast aan die strohalm: het onderzoek naar de symboliek van de kerk van Hindeloopen, en via deze kennis naar de achterliggende ideeën: de terpen, eeuwen oud, twintig om precies te zijn, zijn volgens een patroon aangelegd. Hoe kunnen de volkeren uit die tijd kennis gehad hebben over de sterrenbeelden? Sterker nog: hoe kunnen ze deze kennis omgezet hebben op de grond? En hoe is deze kennis gebruikt in de eeuwen die daarop volgden?
Is er een verband met Stonehenge in Engeland, de piramides van Gizeh in Egypte, Gamla Uppsala in Zweden? Heeft de oude kennis te maken met het Jezusverhaal, met - jawel - de zwartepieten-discussie, met de Noorse en Griekse mythologie?

Thomas had zelf ook een geheim, in zijn schooltijd heeft hij met een paar jongens een kistje begraven, met een geheim erin, waarvan zij niet willen dat het uitlekt. Wat heeft de strenggelovige Chris daar mee te maken, die ook in hun klas zat, maar niet mee mocht doen?
Er is een aparte verhaallijn voor Chris, en er is nog een derde lijn, maar wie daar achter zit, wordt pas op het einde bekend.

Tegen die tijd duizelt ons hoofd al van alle feiten en gissingen die het boek ons gegeven heeft, wetenswaardigheden die deze lezer er toe verleiden steeds opnieuw te googlelen: om te kijken hoe het zit, om het verhaal op een andere manier nog eens te lezen, of om nog meer te weten te komen. Wordt werkelijk de stelling bewezen dat de terpen in Friesland zijn aangelegd volgens patronen van sterrenbeelden? En waarom dan wel?
Bolsward bijvoorbeeld vormt samen met omliggende plaatsen het  sterrenbeeld Stier. Bolsward kan dus worden gelezen als “terp van de bolle (stier)”. 
In het boek wordt ook de naam en oorsprong van Bolletongersdei (De eerste donderdag in oktober is het 'Stierendonderdag', een feestelijke jaarmarkt ) in verband gebracht  met deze stelling.
Nijland is één van de omliggende plaatsen die ook in het  sterrenbeeld Stier ligt. Volgens de legende van Nijland is de locatie van de kerk en  dus ook Nijland bepaald door twee ossen (gecastreerde stieren) met kaars tussen hun  hoorns. De kaart verwijst hier naar een ster en de Stieren naar het sterrenbeeld. De  locatie van Nijland is dus bepaald door een ster uit het sterrenbeeld Stier. Enzovoort. Te veel om na te vertellen.

Dat is de grote kracht van dit boek. Niet het achterliggende romantische verhaal, maar alle ontdekkingen die zo aannemelijk lijken, maar waarbij je soms ook wel kunt fronsen: wordt er niet te snel een conclusie getrokken? Ook wordt de informatie vaak gewoon gevonden door te googlelen, dus is het toegankelijk voor iedereen. Waarom is er dan toch een geheim dat beschermd schijnt te moeten worden door die derde onbekende? Het zal voor de toegankelijkheid zijn: een vlot geschreven en spannend verhaal is makkelijker te behapstukken dan een wetenschappelijk artikel.

Al met al: een erg boeiend verhaal, dat de schrijfster veel tijd gekost moet hebben aan research. Bronnen staan achterin vermeld, met ook foto’s van de sterrenbeelden. Er is een omlijstend verhaaltje waarin de ouden hun terpen aanleggen, maar dit is natuurlijk pure fictie: we weten het immers niet. Maar toeval bestaat niet:  er moet iets geweest zijn. Wat dan? Tja... 

Henriëtte Kan-Hemmink werd geboren in Nijverdal te Overijssel op 2 maart 1957. Ze is getrouwd en heeft vier kinderen. Ze begon al vroeg met schrijven. Naast kinderboeken schrijft ze romans, korte verhalen voor tijdschriften, journalistieke artikelen, educatieve teksten voor musea, filmscenario’s en hoorspelen.
En nu dus deze factthriller.

ISBN 9789491536243  | Paperback | 426 pagina's | Uitgeverij Louise | november 2014

© Marjo, 18 januari 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

http://www.noordseliteratuur.nl/auteur/joensuu

Het duivenritueel
Matti Y. Joensuu

Als de Wikipedia klopt, is dit het tiende boek in de serie rond politie-inspecteur Timo Harjunpää.
Vreemd genoeg zijn de hoofdstukken over het politiewerk in dit boek in de minderheid en draait het verhaal vooral om Matti, een jongen die flink gepest wordt op school, onder andere omdat hij geen mobieltje en geen computer heeft.

Matti heeft ook een zeer problematische relatie met z'n moeder, die gescheiden is en op voet van oorlog staat met haar ex-man Mikko Matias Moisio, een schrijver die acht boeken gepubliceerd heeft en van wie ook verschillende boeken vertaald zijn.
Ook zijn leven speelt een belangrijke rol in het boek. Hij heeft last van een writers-block en heeft het bovendien moeilijk met de problemen die Matti met z'n moeder heeft. De hoofdfiguur waar de plot van het boek om draait is de aardgeest, een man die zichzelf beschouwt als een soort kruising tussen een engel en een priester in dienst van De Voedster, wier kind hij meent te zijn. De metrotreinstellen beschouwt hij als de apostelen, in dienst van De Voedster. De aardgeest leeft onder de grond en manifesteert zich naar gelang de omstandigheden als vrouw, of als man. Hij prevelt regelmatig een soort Latijnse spreuken en offert duiven. Z'n uiteindelijke doel is een soort oerknal te creëren, om op die manier de mensheid te bevrijden.

In het eerste hoofdstuk krijgen we een beeld van de jeugd van Mikko die samen met z'n zusje Maria op een gegeven moment hun ruziënde ouders uit elkaar moeten houden en moeten voorkomen dat vader een pistool pakt om iedereen dood te schieten. Op het moment dat de baby begint te huilen, begint de moeder ineens poeslief tegen haar man te doen en krijgen de kinderen van alles de schuld. Mikko lijkt een vogel te hebben, of te hebben gehad en er wordt in het hoofdstuk ook nog een dode duif genoemd. In veel thrillers wordt een dergelijk hoofdstuk over iemands jeugd gebruikt om de dader enig profiel te geven en misschien om als een soort verklaring te dienen. Zeker gezien de Nederlandse titel, wordt er een zekere verwachting gewekt, die niet in wordt gelost. Vreemd genoeg zijn de ouders van Mikko later in het verhaal nog steeds bij elkaar en blijken ze zelfs al 50 jaar gehuwd te zijn.

Matti wordt op een gegeven moment tegen z'n pestkoppen in bescherming genomen door Leena (op de achterflap abusievelijk Lena genoemd), een tamelijk onaantrekkelijk meisje, dat ook een soort buitenbeentje lijkt te zijn. Leena brengt Matti in contact met een man die zij De Priester noemt, omdat zij van mening is dat die Matti met z'n problemen kan helpen. De Priester, in wie we de aardgeest herkennen, heeft overigens heel andere plannen met Matti.

Timo Harjunpää wordt naar een dode in de metro geroepen, op het moment dat hij bij een verwarde man is die z'n dode moeder in huis heeft gehouden en die haar zelfs toen ze al dood was nog pap heeft gevoerd. De man loopt rond in vrouwenkleren, omdat z'n moeder liever een dochter had gehad en hij hoopt haar op deze manier weer tot leven te wekken. Hij probeert op een gegeven moment van het balkon te springen, maar dat weet men uiteindelijk te beletten. Dit verhaal krijgt in het boek nog even een vervolg, in de zin dat het een en ander later nog ter sprake komt, maar het speelt verder geen rol in de plot van het boek.

De dode in de metro wordt gezien als zelfmoord, maar er is een ooggetuige die meent dat de man geduwd is. De lezer weet dan al dat de aardgeest hiervoor verantwoordelijk is. Het een en ander blijft weinig prioriteit hebben. Pas op het moment dat er nog een eerdere zaak van iemand die onder de metro terecht is gekomen opduikt, lijkt men wat meer aandacht aan het een en ander te willen besteden en pas tegen het einde van het boek komt het werk van de politie meer naar de voorgrond.

In zekere zin hinkt het boek een beetje op 2 gedachten. Aan de ene kant hebben we een thriller over een seriemoordenaar, waarvan de achtergrond erg vaag blijft en aan de andere kant hebben we een verhaal over problematische ouder - kind relaties. Het boek stelde me uiteindelijk toch wel een beetje teleur. Het geloof van de aardgeest lijkt wel erg particulier te zijn, terwijl het onduidelijk blijft hoe hij tot dit merkwaardige geloof is gekomen. Ik verwachtte eerlijk gezegd wat meer over de achtergronden van de moordenaar, maar afgezien van de naam en z'n oude beroep worden we hier niets wijzer over. Dan is er nog een hoofdstuk over een ongeboren kind in de baarmoeder, dat later het kind van de dode in de metro blijkt te zijn. Het verhaal had gemakkelijk zonder dit hoofdstuk gekund, want het voegt niets toe aan de plot.

ISBN 9789021434742 | Paperback | 322 pagina's | Querido oktober 2008
Vertaald door Annemarie Raas

© Renate, 13 januari 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

http://www.jetvanvuuren.nl

Bed & Breakfast
Jet van Vuuren

Myrthe Nieuwlandt is gewend aan de eenzaamheid die haar omringt maar toch knaagt het alleen zijn regelmatig aan haar. Het gevoel dat ze alleen op de wereld is, verstopt in haar Achterhoekse wijngaard, kan soms verscheurend zijn. Op andere dagen voelt Myrthe zich echter opperbest. Ze is een eenling en vindt het meestal wel prima zo. Haar geliefde wijngaard, een erfenis van haar vader, slokt al haar tijd en gedachtes op. Myrthe werkt hard en haar smakelijke wijnen vallen regelmatig in de prijzen.

Nog niet zo lang geleden woonde Myrthe in de stad en was ze werkzaam als docent geschiedenis. De dood van haar vader heeft haar doen besluiten het roer om te gooien. Myrthe keerde terug naar het huis waar ze opgroeide. Een aantal jaren voor zijn dood heeft haar vader zijn boerderij omgetoverd tot een wijngaard en nu zet Myrthe zijn werk vol gedrevenheid voort. De weinige vriendinnen die ze had, bleven achter in de stad. De rest van Nederland lijkt heel ver weg, evenals haar moeder.

De dag dat het oog van Myrthe op een rouwadvertentie valt, luidt een grote verandering in. In de advertentie staat de dood van haar moeder vermeld. Haar moeder die jaren geleden haar gezin de rug toekeerde om een nieuw leven op te bouwen. Haar moeder die haar en haar vader genadeloos in de steek liet. Haar moeder die met een andere man gelukkiger was en ook haar dochter niet meer nodig had. Myrthe heeft geen uitnodiging voor de uitvaartdienst ontvangen maar ze besluit toch te gaan. De vrouw van wie afscheid genomen wordt, is immers haar moeder. Even voelt Myrthe een opstandige vastberadenheid.

De komst van Myrthe blijft niet onopgemerkt. Naast de verdrietige weduwnaar staat een sprankelende, jonge vrouw. Het is Eva, de halfzus van Myrthe. De zus die ze nog nooit heeft ontmoet. Eva’s vader stelt de aanwezigheid van Myrthe niet op prijs maar Eva is opgetogen. Niet veel later staat Eva onverwachts, en bepakt en bezakt, bij Myrthe op de stoep. Eva blijft logeren en laat zich vervolgens niet zomaar wegbonjouren. Eva zet het rustige, gezapige leven van Myrthe volledig op zijn kop. Myrthe probeert zich tegen de aanwezigheid van Eva te verzetten en wordt heen en weer geslingerd tussen gevoelens van verbondenheid en afschuw. Ze geniet van de gezelligheid in huis en de heerlijke maaltijden die Eva kookt. Het feit dat Eva haar leven domineert, bezorgt haar echter koude rillingen.

Er is geen weg meer terug. Eva heeft besloten samen met haar zus een Bed & Breakfast te beginnen en voor Myrthe goed en wel beseft wat er aan de hand is, heeft Eva al een aanbetaling voor een grondige verbouwing gedaan. Eva plundert de bankrekening van haar zus om er vervolgens een flinke som geld op te storten. Geld uit een recente echtscheiding. Veel geld. Geld dat mogelijkheden voor de wijngaard biedt. Myrthe verzet zich toch met man en macht tegen Eva’s plannen maar delft uiteindelijk het onderspit. Eva’s wil blijkt wet. Myrthe zit gevangen in een leven waar ze niet voor gekozen heeft. Bovendien zit ze opgescheept met een halfzus die er stiekeme plannen op na houdt. Wat zijn Eva’s werkelijke bedoelingen? Is ze wel zo lief en onschuldig als ze zich voordoet?

Dit boek van Jet van Vuuren las ik op precies het juiste moment. Buiten waaide het hard, de regen sloeg tegen de ramen maar binnen was het warm en ik had mezelf op een lekker kopje thee getrakteerd. Bed & Breakfast is een heel geschikt boek voor een ontspannen middag op de bank. Het verhaal is spannend en ontspannend tegelijk omdat de wijngaard een mooie tegenhanger voor de spanning biedt. Er werd slechts mondjesmaat wat algemene informatie over de Achterhoek verstrekt waarbij ik me zelfs afvroeg of de auteur dit mooie gebied wel eens bezocht heeft. Erg is dat niet want het verhaal is krachtig genoeg en heeft weinig opsmuk nodig. De Achterhoek kent een behoorlijk aantal wijngaarden dus wat dat betreft is de locatie voor het boek goed gekozen. De schrijfster heeft zich daarnaast duidelijk in de wijnbouw verdiept.

Bed & Breakfast is een echte “vrouwenthriller”. Het is een spannend, meeslepend verhaal over twee sterke vrouwen die hun krachten meten en met persoonlijke problemen afrekenen. Het boek leest als een trein en maakt nieuwsgierig naar de afloop die goed gekozen, goed onderbouwd en verrassend blijkt. Een heerlijk boek om even alles om je heen mee te vergeten. Ontspanning pur sang.

ISBN 9789045205687 | paperback | 299 pagina's| Karakter Uitgevers| januari 2015

© Annemarie, 16 januari 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Merel
Tom Wright

In een enorme eik hangt een lijk. Een toegetakeld lijk. Het duurt niet lang voor inspecteur Jim Bonham het ontzielde lichaam herkent. Het is Dr. Deborah Serach Gold, een psycholoog die haar diensten ook aan de politie aanbood. Jim herinnert zich nog goed hoe haar zakelijke voorstel gepaard ging met een heel ander voorstel. Jim sloeg beide voorstellen af wat destijds enige wrijving veroorzaakte. Jim vond de psychologe niet bijster sympathiek maar iemand anders moet de vrouw echt gehaat hebben. Deborah Gold is gekruisigd.

Het nieuws van de kruisiging gaat als een lopend vuurtje door het grensgebied van de staten Texas, Arkansas en Louisiana. Jim heeft zijn team op het hart gedrukt niet alles met de pers te delen. Deborah Gold is niet alleen gekruisigd maar ook op gruwelijke wijze verminkt. Ook is er een oude munt bij het lijk gevonden. Is het door de dader achtergelaten? De dood van Deborah Gold veroorzaakt grote onrust. Jim weet dat alle ogen op hem gericht zijn. Nog niet zo lang geleden heeft een wraakactie zijn betrouwbaarheid geschaad en Jim zal alles op alles moeten zetten om het vertrouwen van zijn meerderen terug te winnen.

Jims baas wil dat Jim de zaak zo snel mogelijk oplost maar Deborah Gold hield er een legertje vijanden op na. Bovendien lijkt een nieuw sterfgeval in verband met de dood van de psychologe te staan. Deborah Gold had veel cliënten maar was niet geliefd. Ze stond bekend als onsympathiek en meedogenloos en hield er een ongewoon seksleven op na. Weinig mensen betreuren haar dood maar wie haatte haar genoeg om haar te vermoorden? Wie wilde haar laten boeten en welke daad is bestraft?

Jim zelf heeft het gevoel dat hij op een keerpunt in zijn leven staat. Zijn vrouw Jana wil dat hij zijn baan bij de politie de rug toekeert. Jim heeft een bewogen jeugd achter de rug en groeide op bij zijn oom en tante. Jim voelde zich altijd thuis op de boerderij, eigenlijk meer een ranch, van deze oom en tante en nu is hem de kans geboden om voorgoed terug te keren. Zijn oom en tante willen de boerderij aan hem overdoen maar Jim aarzelt. Jana ziet het als een gouden kans en kan niet verkroppen dat Jim de knoop maar niet doorhakt. Jana en Jim zijn nog altijd getrouwd maar leven gescheiden. Jim mist het leven met zijn vrouw en dochters enorm maar toch slaagt hij er niet in een beslissing te nemen.

Naarmate het onderzoek naar de moord op Deborah Gold vordert, komen er steeds meer verdachten in beeld. Hoe ziet het totaalplaatje er toch uit? Welke gebeurtenissen hebben tot de moord geleid? Het onderzoek heeft iets chaotisch en dat heeft zijn weerslag op de verhaalbeleving. Ik merkte dat het verhaal me niet echt greep en dat ik af en toe de draad kwijtraakte omdat ik mijn aandacht niet goed bij de vertelling kon houden. Eigenlijk interesseerde het me niet wie de onsympathieke, egocentrische en mogelijk gestoorde Deborah Gold had vermoord.

De tweede verhaallijn is interessanter. Door de mogelijke overname van de boerderij denkt Jim veel terug aan zijn jeugd. Zijn gedachten komen tot stilstand bij Kat, zijn eerste grote liefde. Een haast onwaarschijnlijk mooi en lief meisje. Jim heeft nog altijd niet verwerkt dat ze plotsklap uit zijn leven verdween. Korte tijd vermoedde de politie dat hij de verdwijning van Kat op zijn geweten had maar als snel verflauwde hun aandacht. Kat is nooit gevonden. Jim merkt dat de pijn van het gemis na al die jaren nog altijd even hevig is.

Een belangrijk thema in dit boek is familie. Wat te doen als jouw gezin ten prooi valt aan het kwaad? Hoe zorg je ervoor dat verdriet en verwarring je niet ten onder doen gaan? Jim heeft een goede vriend uit de problemen gered maar had hij dat wel moeten doen? Hij heeft zijn carrière op het spel gezet en zijn vriend leeft niet meer. De van de hak op de tak-schrijfstijl van deze thriller is misschien niet helemaal naar mijn smaak maar het verhaal zelf biedt in ieder geval genoeg stof tot nadenken.

ISBN 9789041426130 | paperback | 331 pagina's| Ambo|Anthos | januari 2015
Vertaald door Joop van Helmond

© Annemarie, 8 januari 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Zie ook de recensie op Leestafel over Van Nieuwenborghs roman De bankier

Vals glazuur
Henri Van Nieuwenborgh

William en Edmond Claeys zijn bekende Vlaamse zakenmannen. De twee broers staan aan het hoofd van een baggerbedrijf dat zowel nationaal als internationaal succesvol opereert. Hun levens en dat van hun gezinnen worden gedomineerd door rijkdom en zakelijke successen. Op privégebied is echter een ommekeer gaande. Donkere wolken pakken zich samen boven de eens zo wolkeloze horizon van de familie Claeys.

William, de rustigste van de twee broers, is weduwnaar. Na de dood van zijn vrouw is hij alleen gebleven. William is nog geen zestig jaar oud en maakt zich soms zorgen over de toekomst. Wil hij de rest van zijn leven van een relatie verstoken blijven? Zal hij nooit meer een vrouw liefhebben? De aandacht van William gaat in de eerste plaats naar het bedrijf uit. Hij beseft dat hij zijn kroost verwaarloost maar het werk gaat nu eenmaal voor. Zijn oudste zoon Tom redt zich wel. Tom is een serieuze student en zal zich ongetwijfeld ontpoppen tot een bedrijfsopvolger waar velen alleen maar van kunnen dromen. Nakomertje Marie van twaalf is een zorgenkindje. Het meisje wordt geplaagd door afschuwelijke nachtmerries waaruit ze schreeuwend ontwaakt. Marie doet soms schokkende uitspraken en af en toe lijkt het wel of haar dromen haar een blik in de toekomst gunnen. De nuchtere William probeert de bizarre uitspraken van Marie steeds zo snel mogelijk te vergeten. Hij zorgt ervoor dat zijn dochter kalmerende medicatie voorgeschreven krijgt en hoopt dat ze in de loop der jaren van haar nare dromen verlost zal worden.

Edmond Claeys komt op zijn omgeving over als een onberispelijke zakenman maar hij is wat minder onschuldig van aard dan zijn broer William. Zo deelt hij regelmatig het bed met studente Hanne. Edmond is getrouwd en heeft drie kinderen. Zijn veertienjarige dochter Margot is dikke vriendinnen met haar nichtje Marie. Margot is een lief meisje maar Edmond ziet geen opvolger in haar. Hij heeft zijn hoop gevestigd op zijn zoon David. Davids tweelingbroer Kurt is in de ogen van zijn vader maar een slappeling. David heeft wat meer pit maar ontpopt zich tot een onbetrouwbaar sujet. David is een naarling die zijn ware gezicht zorgvuldig voor zijn vader verborgen houdt. De jonge Marie komt op een afschuwelijke manier tot de ontdekking dat haar neef een monster is. Een wolf in schaapskleren.

Een politieonderzoek vormt de inleiding tot een reeks gebeurtenissen die wellicht tot de teloorgang van de familie Claeys zullen leiden. Buiten zijn broer om heeft Edmond een belastingambtenaar omgekocht. De ambtenaar in kwestie viel door zijn buitensporige koopgedrag door de mand en heeft de gulle gever verlinkt. Edmond wordt gearresteerd op verdenking van corruptie. William is woedend. Hij is druk met een belangrijke zakendeal in Dubai en weet niet hoe hij het gedrag van zijn broer aan de clientèle moet verklaren.

Er volgen meer ongelukkige voorvallen. Kurt Claeys probeert zelfmoord te plegen, een olieplatform blijkt niet stabiel te zijn en de maîtresse van Edmond ontpopt zich van een lieflijke studente tot een inhalige dame. Rampzalige gebeurtenissen volgen elkaar in razendsnel tempo op en de familie Claeys valt langzaam uiteen. De nachtmerries van Marie duren onverminderd voort. De familie gaat langzaam ten onder, deels door pech en deels door hun eigen zwakheden. Zal het doek vallen voor de familie Claeys of weten ze weer overeind te krabbelen? Is de familie hecht genoeg om samen alles te kunnen doorstaan of lost de familieband in het niets op?

Vals glazuur is het tweede boek van Henri Van Nieuwenborgh. Over zijn debuut De bankier was ik aardig tevreden maar ik mopperde wel over het feit dat de vrouwen vooral als heupwiegend schoon werden neergezet en dat men na het nuttigen van de nodige pintjes zo weer achter het stuur kroop. Op Vals glazuur heb ik niets aan te merken. De personages zijn uiteenlopend en met name de duistere kanten van de familieleden zijn goed uitgewerkt. Van Nieuwenborgh durft de onsympathieke kanten van zijn personages te tonen met een schrijfstijl die recht voor zijn raap is. Vals glazuur biedt een smeuïg verhaal vol intriges, schandalen en schokkende gebeurtenissen waarmee Van Nieuwenborgh zijn debuut overtreft.

ISBN 9789086663347 | paperback | 320 pagina's| Mosae Libro | oktober 2014

© Annemarie, 31 december 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

http://www.ursula-poznanski.de

Zie ook de recensie op Leestafel over Poznaski's boek Erebos (jeugd 15+)

Beowulf
J.R.R. Tolkien

Het heldendicht Beowulf is het oudste, epische gedicht dat in het Oud-Engels is geschreven. Wanneer het precies is geschreven, is nog altijd onduidelijk. Sommigen beweren dat het gedicht uit de zesde eeuw stamt, anderen menen dat het in de tiende eeuw geschreven is. Het gedicht is meerdere malen vertaald en er zijn diverse films op het verhaal van Beowulf geïnspireerd. Schrijver J.R.R. Tolkien – bekend van onder andere De Hobbit en In de Ban van de Ring – heeft het gedicht jarenlang bestudeerd en vertaald. Tolkiens zoon Christopher is opgegroeid met de prachtige verhalen van zijn vader en diens liefde voor de Engelse literatuur. Hij werd net als zijn vader hoogleraar in de Engelse taal aan de Universiteit van Oxford. Christopher Tolkien heeft de Beowulf-vertaling van zijn vader, evenals een royaal aantal aantekeningen, geredigeerd met als resultaat dit fascinerende, omvangrijke boekwerk.

Beowulf is een verhaal dat zich niet zomaar laat vertalen. Diverse regels kunnen op meerdere wijze vertaald en geïnterpreteerd worden. Daarom maakt de toelichting een groter deel van het boek uit dan het verhaal zelf. In dit boek kunnen liefhebbers van de Oud-Engelse taal het prachtige verhaal naar hartenlust ontleden en beleven. Het boek is geschreven in het Nederlands maar naast de – voortreffelijke – Nederlandse vertaling van het verhaal is ook de Engelse vertaling van Tolkien opgenomen. Op de linker bladzijden staat de Engelse tekst en op de rechterpagina’s is de Nederlandse vertaling afgedrukt. Door de nummering van de regels kunnen de teksten eenvoudig met elkaar vergeleken worden. Daarnaast dient de regelnummering als handige zoekfunctie voor dit naslagwerk. De vertaling van Tolkien is niet in versvorm, het is een moderne vertaling die erop gericht is de tekst zo toegankelijk mogelijk weer te geven.

Het verhaal Beowulf gaat over de gelijknamige, dappere strijder. Beowulf verneemt dat Hrothgar, de koning der Denen, er niet in slaagt zijn volk tegen het monster Grendel te beschermen. Grendel is een menseneter en tijdens de nachtelijke uren sluipt hij regelmatig de grote zaal Heorot binnen om de slapende onderdanen te verslinden. Beowulf slaagt erin Grendel te doden maar het gevaar is nog niet geweken. Grendels moeder, eveneens een monster, probeert de dood van haar zoon te wreken. Beowulf verslaat ook deze vijand en wordt als held onthaald en beloond. Ook in zijn eigen land wacht hem voorspoed en Beowulf is vijftig jaar lang koning der Geats. Beowulf is al een oude man als zich een nieuwe vijand aandient: een draak. Dit keer delft de moedige Beowulf het onderspit. Wiglaf, de neef van Beowulf, doodt het vuurspuwende monster alsnog en bestijgt de troon.

Naast het verhaal Beowulf zijn nog twee vertellingen in het boek opgenomen. Sellic Spell is een door Tolkien geschreven bewerking van het verhaal Beowulf. Het is een wat vlotter geschreven verhaal dat met name Beowulfs – die in dit verhaal Bijenwolf genoemd wordt – strijd tegen de Grendel – in dit verhaal de Grinder genaamd -  beschrijft. Het verhaal toont aan dat een moderne bewerking van een eeuwenoud verhaal geen afbreuk doet aan de inhoud van de vertelling. Ook de Oud-Engelse tekst van Sellic Spell is in het boek opgenomen. Tot slot staan er nog twee gedichten in het boek. Het lied van Beowulf – Beowulf en Grendel en Het lied van Beowulf – Beowulf en de monsters. De twee gedichten beginnen hetzelfde en kennen veel dezelfde regels maar het tweede gedicht is uitgebreider.

Deze uitgebreide bespreking van Beowulf is een aanrader voor liefhebbers van Tolkien én uitermate geschikt voor geïnteresseerden in de Engelse overlevering. Ik sluit af met de eerste strofe van beide versies van Het lied van Beowulf:

Grendel verscheen in het holst van de nacht;
de maan in zijn oog scheen in glazen pracht,
toen hij over het moer liep in al zijn macht
totdat hij kwam bij Heorot.
Donker het dal, maar in ’t venster gloed;
Bij de muur hield hij halt en luisterde goed,
En vervloekte hun zang, hun vrolijk gemoed
En het harpgetokkel in Heorot

ISBN 9789022572016 | hardcover | 541 pagina's| Boekerij | december 2014
Vertaald door Renee Vink

© Annemarie, 30 december 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER