Onland
Arnaldur Indriðason
IJsland, 1979: De schoen verstoort de vredige rust van het prachtige lavameer. Het ontsiert het water dat geneeskrachtige eigenschappen voor mensen met huidziekten zou hebben. De dertigjarige vrouw die zich aan de schoen stoort, komt er regelmatig. Ze smeert zich in met modder, die haar jeukende huid kalmeert, en dobbert tevreden in het rustige meer. Vaak is ze alleen. Alleen met de natuur. Het is dan ook logisch dat ze de schoen uit het meer wil verwijderen. Het hoort er niet. De schoen geeft echter niet mee. Het zit ergens aan vast. Aan een voet, aan een been en aan een lichaam.
Volgens de lijkschouwer moet de man een flinke smak hebben gemaakt. Hij kan onmogelijk in het meertje om het leven zijn gekomen. Hij is van een grote hoogte op een vlak oppervlak terechtgekomen en heeft daarbij een groot aantal botten gebroken. Uit een verwonding onder zijn haar, blijkt dat hij een klap op zijn achterhoofd heeft gehad. Wie is de man en waar is hij gestorven? Zijn kleding vormt het enige aanknopingspunt. Ze zijn allemaal van Amerikaanse makelij. Zou hij op de nabijgelegen, Amerikaanse legerbasis hebben gewoond?
Erlendur Sveinsson en zijn collega Marion Briem onderzoeken het vreemde sterfgeval. Erlendur werkt nog maar kort voor Marion. Het speuren zit hem in het bloed, dat hij heeft hij als straatagent wel bewezen. De legerbasis vormt een gemeenschap op zich. De Amerikanen bemoeien zich niet met de IJslanders. De IJslanders laten de Amerikanen links liggen, hoewel sommigen op de legerbasis werkzaam zijn. Het onderzoek vordert dan ook moeizaam.
Dan meldt zich eindelijk iemand die meer duidelijkheid kan verschaffen. Hanna, een jonge vrouw, heeft al drie dagen niks van haar broer Kristvin gehoord. Normaliter is er dagelijks contact en Hanna heeft haar ongerustheid zo lang mogelijk onderdrukt. Midden in de nacht was het besef ineens tot haar doorgedrongen: de dode man die in het meer was aangetroffen, moest Kristvin wel zijn. Ze vertelt Erlender en Marion dat Kristvin op de Amerikaanse legerbasis werkte en altijd Amerikaanse kleding droeg. De foto die ze de politiemensen vervolgens overhandigt, spreekt boekdelen. Het onbekende slachtoffer heeft eindelijk een naam.
Erlendur beseft dat het onderzoek veel van zijn tijd zal opslokken. Toch besluit hij, in zijn eigen tijd, een tweede onderzoek op zich te nemen. Vijfentwintig jaar geleden is een jong meisje vermist geraakt. Dagbjört heette ze. Ze was een vrolijk en populair meisje. Op weg naar school verdween ze. Ondanks een grootschalige zoekactie is er nooit meer iets van haar vernomen.
Dagbjört had mogelijk een vriendje maar hij heeft zich nooit gemeld. Hij zou in de barakkenbuurt hebben gewoond. De barakken stamden nog uit de oorlog. Toen de militairen vertrokken namen zo’n drieduizend mensen hun intrek in de barakken. Ze waren niet voor bewoning bestemd maar de woningnood liet hen geen andere keus. IJslanders die het beter getroffen hadden, keken op hen neem. Noemen hen neerbuigend “Kampers” en beweerden dat ze stonken. Volgens de ouders van Dagbjört was het uitgesloten dat hun dochter een vriendje had. Laat staan dat hij in de barakkenbuurt zou hebben gewoond.
Vermissingen raken Erlendur diep. Hij identificeert zich met de achterblijvers. Hij begrijpt hun wanhoop maar is er nog niet aan toe te vertellen waarom dat zo is. Lezers die al meer boeken van Indriðason hebben gelezen, weten hoe het zit maar in dit boek, dat zich in het verleden afspeelt, wordt het niet uit de doeken gedaan. Wat ook opvallend is, is dat het geslacht van Marion nergens wordt genoemd. Wel wordt over de grote liefde in Marions leven gesproken. Wil de schrijver nog even in het midden laten hoe het precies zit? Ook het verhaal van Marion is bij de fans van Indriðason bekend. Onthullingen die pas later in de tijd plaatsvinden, worden in dit boek dus niet genoemd.
In zijn laatste boeken, duikt Indriðason in het verleden. Naar de tijd die door de Tweede Wereldoorlog of de Koude Oorlog gedomineerd werd. Door de (on)gunstige ligging werd het vredige IJsland eerst door Engelse en daarna door Amerikaanse soldaten overspoeld. De impact op het leven van de IJslanders was groter dan gewenst. Onland is sober en intens tegelijk. De schrijfstijl van Indriðason is uniek en zijn boeken staan stuk voor stuk garant voor een indrukwekkende leeservaring. Indriðason stelt nooit teleur en weet me altijd te raken.
ISBN 9789021401843 | paperback | 253 pagina's| Uitgeverij Q | mei 2016
Vertaald door Adriaan Faber
© Annemarie, 7 mei 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER