Schemerspel
Arnaldur Indridason
Schemerspel neemt de lezer mee terug naar de zomer van 1972. Het is druk in Reykjavik. Er zijn veel buitenlanders neergestreken in de IJslandse hoofdstad omdat hier het wereldkampioenschap schaken plaats zal gaan vinden. De Amerikaan Bobby Fischer en de Rus Boris Spassky strijden om de felbegeerde titel. De Koude Oorlog is in volle gang en de schaakwedstrijd is dan ook een ware strijd tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Beide grootmachten willen elkaar maar al te graag aftroeven.
De zeventienjarige Ragnar is niet in het schaken geïnteresseerd. Hij is een fervent bioscoopbezoeker en heeft in elke bioscoop een favoriete zitplaats. Ragnar heeft een hersenbeschadiging, hij is hierdoor wat kinderlijk en eigenaardig. Iedereen mag hem echter graag. Ragnar doet geen vlieg kwaad. En toch is Ragnar het moordslachtoffer in dit boek. Na afloop van een western verlaat Ragnar de bioscoopzaal niet. De portier komt polshoogte nemen en ontdekt dat de jongen dood in zijn stoel zit. Op de vloer ligt een grote plas bloed.
Marion Briem en haar collega Albert gaan polshoogte nemen bij de Havenbioscoop. De arts die al op de plaats delict aanwezig is, vertelt hun dat de jongen twee keer rechtstreeks in het hart is gestoken. Waarom wordt een jongen als Ragnar in een bioscoopzaal vermoord? Wie heeft er belang bij gehad om hem uit te schakelen? Marion en Albert proberen zo ruim mogelijk te denken maar vooralsnog is het een mysterie. Dan wordt ontdekt dat Ragnar de laatste tijd een bandrecorder meenam naar de bioscoop. Hij nam de films op band op. Heeft Ragnar soms per ongeluk iets opgenomen dat niet voor zijn oren bestemd was? Maar wat kan dat dan zijn geweest?
Het was niet druk in het zaaltje tijdens de vertoning van de western. Misschien heeft een andere bezoeker iets belangrijks gezien of misschien zelfs dat Ragnar door een van hen is vermoord. De politie laat een oproep uitgaan waarin de aanwezigen verzocht worden zich te melden. Helaas doet niet iedereen dat en de overige aanwezigen zullen aan de hand van getuigenverklaringen opgespoord moeten worden. Hier is ouderwets speurwerk voor nodig. Van wie is de fles rum die in de zaal is gevonden? En wie is de onbekende vrouw die door de meeste aanwezigen is opgemerkt?
Marion Briem is de leermeester van Erlendur Sveinsson, het meest bekende personage in de boeken van Indriðason. Tegenwoordig is ze met pensioen maar in 1972 was ze nog volop aan het werk. Haar levensverhaal wordt in dit boek op prachtige wijze verteld. Marion heeft het niet makkelijk gehad. Haar vader weigerde haar als zijn dochter te erkennen en haar moeder kwam om toen Marion twee was. Als kind kreeg Marion tuberculose, de ziekte tierde welig in IJsland. Een lieve familievriend zorgde ervoor dat ze opgenomen werd in een sanatorium. Eerst in IJsland, later in Denemarken.
Een klein meisje, een ziek klein meisje, helemaal alleen in een groot sanatorium en later ook nog in een vreemd land. Wat was Marion dapper. En wat moet ze eenzaam zijn geweest. Medicijnen tegen tuberculose waren er nog niet in die tijd en de behandelmethoden waren barbaars. Vaak werd er lucht in de borstkast geblazen om zo een long in te klappen. Op deze manier probeerde men de ziekte in te kapselen. Ook kwam het voor dat er ribben werden verwijderd. Tuberculose eiste veel levens maar de ingrijpende behandelingen hebben ook veel levens gered. De kinderen werden zeer liefdevol verzorgd. Marion sloot tijdens deze periode twee vriendschappen die nog altijd van grote betekenis voor haar zijn.
Het werk van Arnaldur Indriðason kent een kwaliteit die slechts weinigen kunnen evenaren. Hij schrijft smaakvol, intelligent en sober. De unieke sfeer in zijn boeken ademt een zekere melancholie uit. Ook dit verhaal is puur, menselijk en zonder opsmuk. Het lot van Ragnar, de geschiedenis van Marion en de schaakwedstrijd vormen een perfect contrast. Spanning, politiek én een inspirerend levensverhaal. Ik ben diep onder de indruk van dit boek. Vooral het verhaal van Marion is overweldigend. Schemerspel hoort zonder twijfel bij het beste werk van Indriðason.
ISBN 9789021446592 | paperback |280 pagina's| Uitgeverij Q | mei 2013
Vertaald door Adriaan Faber
© Annemarie, 18 mei 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER