Grafheuvel
Johan Theorin
Al die jaren wilde Aron alleen maar naar huis. Hij wilde niets liever dan terugkeren naar zijn geboortegrond. Naar zijn moeder en zijn zus. Naar het kleine pachtboerderijtje op het eiland Öland waar hij gelukkig was. In 1930 vertrok de toen twaalfjarige Aron met zijn stiefvader Sven naar Amerika. Aron en Sven zouden ijverig werken en met een rijkelijk gevulde portemonnee naar huis terugkeren. Gelukkig wist de piepjonge Aron niet dat hij pas als oude man weer voet op zijn geliefde eiland zou zetten. Jarenlang hield de hoop op een spoedige terugkeer hem op de been.
In de zomer van Arons terugkeer, niet lang voordat het nieuwe millennium zal aanbreken, verblijft ook de jonge Jonas Kloss op het eiland. Hij is ongeveer even oud als Aron was toen hij het eiland verliet. Jonas en zijn broer logeren bij hun vader Niklas die samen met oom Kent en tante Veronica een vakantieresort bestiert. Kent en Veronica Kloss hebben de touwtjes in handen, Niklas heeft onlangs een gevangenisstraf uitgezeten en houdt zich op de achtergrond. Rond Midzomer moet Jonas zich een avond alleen vermaken. Hij dobbert vredig in een rubberbootje op de kabbelende golven van de zee die het eiland omgeeft. Ineens is daar een schip. Het komt zo snel op Jonas af dat hij in zijn kleine bootje geen schijn van kans maakt.
Het rubberbootje overleeft de aanvaring niet. Jonas gelukkig wel. Hij weet de reling van het schip vast te grijpen en hijst zich aan boord waar hij in een ware nachtmerrie belandt. Hij stuit op een man die wel een zombie lijkt. Een andere man gaat de zombie met een bijl te lijf. Jonas raakt in paniek, plast in zijn broek, grijpt een reddingsboei en springt overboord. Gelukkig heeft hij zijn reddingsvest nog aan. Het duurt een eeuwigheid voor hij de kust bereikt. Nog altijd volledig in paniek klopt hij op de deur van het eerste huisje dat zijn pad kruist. Het is het huisje van de oude Gerlof.
Gerlof vangt de geschrokken jongen vriendelijk op. Hij begrijpt geen woord van het verhaal dat de doodsbange jongen ophangt maar zijn nieuwsgierigheid is gewekt. Hij heeft het geluid van scheepsmotoren gehoord. Kan het verhaal van de jongen waarheden bevatten? Hoe moet hij het onsamenhangende verhaal interpreteren? Gerlof weet niet dat Aron terug is. Hij weet niet dat de geest van Aron gebroken is. Gerlof zag Aron zo’n zeventig jaar geleden voor het laatst. Hij was toen veertien en Aron was twaalf. Aron vertrouwde Gerlof toen toe dat hij naar Amerika zou gaan.
Lange tijd dacht Aron dat hij echt in Amerika was. In werkelijkheid was hij in de Sovjet-Unie en toen hij besefte dat zijn stiefvader hem voorgelogen had, was het al te laat. Aron viel ten prooi aan een streng communistisch regime en deed wat hij moest doen om te overleven. Jarenlang hoopte hij snel naar Zweden terug te kunnen keren maar pas nu hij oud en vermoeid is, is hij terug op Öland. Aron is kwaad en zint op wraak. Zijn woede is gericht op de familie Kloss. Zij moeten boeten. Maar boeten waarvoor? De nieuwsgierige Gerlof begint te vermoeden wie verantwoordelijk is voor een aantal vreemde gebeurtenissen op het eiland maar wat kan een oude man beginnen tegen een man die weliswaar even oud is maar zich jarenlang met haat heeft gevoed?
Grafheuvel is een op zich staand deel uit de reeks De vier seizoenen van Öland. De andere delen heten Schemeruur (Herfst), Nachtstorm (Winter) en Steenbloed (Lente). Auteur Johan Theorin vierde als kind regelmatig vakantie op het eiland en de verhalen die hij tijdens de zomers op Öland hoorde inspireerden hem tot het schrijven van een prijswinnend vierluik.
De meest aangrijpende verhaallijn in Grafheuvel is die van Aron. De lezer is getuige van de transformatie van een onschuldige jongen in een geharde man die talloze malen zonder aarzelen de trekker van zijn wapen overhaalt. Het contrast met het vredige leven van leeftijdsgenoot Gerlof is groot. Aron en Gerlof waren op jonge leeftijd deelgenoten van een griezelige gebeurtenis op Öland en de belevenissen van Jonas vormen daar een mooie, moderne aanvulling op. De auteur heeft de woorden en verhaallijnen in het boek uiterst zorgvuldig gekozen en op elkaar afgestemd. Grafheuvel is een spannende thriller waarin fictie, weemoed en geschiedenis tot een indrukwekkend verhaal zijn gemengd.
ISBN 9789044511567 | paperback | 509 pagina's| Uitgeverij De Geus | december 2014
Vertaald door Anna Ruighaver
© Annemarie, 30 december 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER